Als je een beetje bekend bent met jazz, dan ken je Miles Davis. Ik durf zelfs te wedden dat als je nooit naar jazz luistert, je toch op zijn minst ooit één van zijn nummers gehoord hebt.
In de 50 jaar dat hij opgetreden heeft, heeft hij zijn sound regelmatig opnieuw uitgevonden waardoor de jazz muziek en eigenlijk muziek in het algemeen ook veranderde. Hij stond in de voorhoede bij populaire jazz stijlen zoals bebop, cool, modal, hard bop en fusion. Pop, soul, R&B, funk en rap zijn allemaal beïnvoed door zijn werk.
Hier volgen 7 feiten van achter de schermen over deze iconische muzikant die je misschien nog niet kende.
De geboorte van Model Jazz: Kind of Blue
Kind of Blue is niet alleen het best verkochte jazz album ooit, hij is ook het meest invloedrijk geweest. Het album werd opgenomen in het voorjaar van 1959 in Columbia’s 30th Street Studio in New York en het verloste de jazz wereld van de beperkingen van bebop.
Lyrische solo’s, een krachtige eenvoud en het gevoel van enige urgentie vind je terug in alle vijf de tracks op dit album. De studio op 30th Street werd het laboratorium voor Davis en het modal jazz experiment gaf het jazz genre nieuwe mogelijkheden. Het gaf de muziek een meer vrije vorm van expressie in vergelijking tot de meer stugge bebop.
Kind of Blue kwam tot stand door Davis’ verlangen naar vrijheid. Van grote invloed op het verder gaan dan de progressieve akkoorden in de bebop, was het werk van schrijver en componist George Russell. Zijn theorieën over modale muziek zoals hij die in 1953 beschrijft in zijn boek Lydian Chromatic Concept of Tonal Organization, maakten de weg vrij voor Kind of Blue, maar het was Davis die ook de weg vrij maakte voor Russell’s boek.
Een opmerking van de 18 jaar oude Davis had jaren eerder al de nieuwsgierigheid van Russell opgewekt. In 1945 zei Davis tussen mond en lippen door tegen Russell dat het zijn muzikale doel was om “alle veranderingen te leren kennen”. Wat Russell daaruit begreep was dat Davis op zoek was naar nieuwe en bredere manieren om akkoorden tot verbanden te brengen. Van daaruit begon Russell na te denken over modale muziek met als gevolg zijn rudimentaire boek. Kind of Blue luidde het einde in van de wederzijdse samenwerking tussen de twee muzikale genieën.
Miles Davis’ Uitmuntende Trompet: Blue in Green
Blue in Green is niet het meest beroemde nummer op Kind of Blue, die eer gaat naar So What. Maar ondanks dat, zien veel critici Blue in Green als het hoogtepunt van het album.
Thomas Ward van Allmusic zegt dat het het mooiste stukje muziek op het album is en schreef over Evans’ pianospel “het is prachtig en zijn solo is een meesterwerk van onovertroffen lyriek.” Het belang van het nummer kan niet ontkend worden maar de afkomst ervan is wat minder zeker.
Eén van de verhalen over het ontstaan van Blue in Green begint met een briefje van Miles Davis aan Gil Evans. Het bevatte slechts de muzikale symbolen voor “G mineur” en “A groot”. Davis gaf het papiertje aan Evans en zei: “kijk maar wat je er mee kunt.”
Anderen geven de eer voor het nummer helemaal aan Evans. In een radio interview zei Evans dat hij het nummer geschreven had, “de waarheid is dat ik het gedaan heb [de muziek schrijven]” dringt hij aan, “Ik wil er geen rechtzaak van maken, de muziek bestaat en Miles krijgt de royalties.” Als antwoord op het feit dat Evans de eer en de royalties wilde, gaf Davis hem een check ter waarde van $25.
Miles Davis Quintet: Een Opperste Band
De meest beroemde jazzband was Miles Davis’ quintet. Naast zijn talent om revolutionaire muziek te schrijven en te spelen, was het ook een van zijn sterke kanten om geweldig goede en energieke muzikanten bij elkaar te brengen en hun creativiteit te koesteren.
Na een overweldigend optreden op het Newport Jazz Festival in 1955 wilde Columbia Records Miles contracteren om hem te laten touren. Het enige probleem was dat Miles geen band had.
Al snel had hij painist Red Garland, bassist Paul Chambers en drummer Philly Joe Jones gevonden maar hij miste nog een koper blazer. En daar was John Coltrane.
We weten natuurlijk allemaal dat dit eindigt met John Coltrane in het quintet en de wording van nog een pionier in de jazz muziek.
Nadat hij Coltrane in 1947 had ontmoet en hem had horen spelen in 1952, nodigde Davis hem uit om auditie te doen, maar Miles wist nog niet zo zeker of hij Coltrane zou vragen voor zijn band. Miles vond dat de sound van Coltrane zich nog aan het ontwikkelen was. Het grootste probleem was echter dat Coltrane Miles bleef vragen om advies.
Later zei Davis over die auditie: “Trane vroeg toen maar steeds wat hij wel en niet moest spelen... voor mij was hij een professioneel muzikant en ik vond het belangrijk om te spelen met mensen die hun eigen plek in de muziek zouden vinden.”
Miles nam Coltrane aan met één reden: hij was de enige die alle nummer kende!
Cool Cool Cool Jazz: Het Ontstaan van Cool
Wat maakt cool jazz cool? Rustige tempi en lichtere tonen. Bebop was snel en complex, cool jazz was veel ontspannender dan bebop. Miles was de voorvechter van deze stroming.
Men zegt dat Davis’ solo in Charlie Parker’s nummer Now's the Time het begin is van de cool jazz stroming. Het was echter zijn album, Birth of The Cool, dat het bij iedereen onder de aandacht bracht.
Opgenomen in 1949 was het een omslagpunt in de Amerikaanse jazz muziek. Het concept voor het album kwam uit de New Yorkse kelder van het appartement van Gil Evans. Miles voelde zich net zo thuis tijdens het discussiëren over muziek, het bespreken van theorieën en het leren van anderen als op het podium.
De muzikanten ontdekten “nieuwe instrumentele set-ups”, blazers samen laten spelen in plaats van ze tegen elkaar te laten ‘klagen’ zoals in big bands. Evans had zijn zorgen over de samenstelling van de band en voegde een baritonsax, trombone, hoorn en bastuba toe. Wat betreft Davis’ zorgen, die maakte zich simpelweg druk over het spelen van een lichtere sound waarvan hij dacht dat die meer expressief was.
Meer Dan Muziek: De Schilderijen van Miles Davis
Miles begon pas met tekenen en schilderen toen hij mid-vijftig was. Tijdens een muzikaal in-aktieve periode begin 1980 begon hij kunst te maken. Zijn toenmalige vrouw, actrice Cicely Tyson, bracht een schetsboek en gekleurde potloden voor hem mee toen hij in een ontwenningskliniek zat. Dat was het begin van een passie voor kunst die de rest van zijn leven zou duren.
Hij nam les bij een New Yorkse schilder, Jo Gelbard. Een stuk dat ze samen maakten kwam op de cover van Amandla, zijn album uit 1989. Uiteindelijk verlieten Davis en Gelbard allebei hun partners en werden ze vrienden.
Cheryl Davis & De Nalatenschap van Miles
Miles overleed in 1991. Hij liet zijn bezittingen en muziek na aan drie mensen: zijn zoon Erin, zijn dochter Cheryl en hun neef Vince Wilburn Jr. De grootste vraag waarmee deze drie geconfronteerd werden, was hoe ze Miles Davis in de publieke belangstelling konden houden, zelfs wanneer de kern van zijn publiek ouder werd.
Met meer dan 100 albums is Miles’ output op zijn minst produktief te noemen. Het uitbrengen van eerder niet uitgebrachte albums en het samenstellen van nieuwe album-boxes stelde de meest trouwe fans gerust, maar ze wilden ook nieuwe fans aantrekken.
Het deelnemen aan het SXSW muziek festival, museum tentoonstellingen en samenwerking met hip hop artiesten als Questlove, Nas en The Pharcyde hebben er allemaal toe bijgedragen dat Miles nieuw bleef voor een nieuw publiek.
De film Miles Ahead uit 2015 zorgde er ook voor dat Davis weer gezien werd. De film begon en werd geregiseerd door Don Cheadle.
Cheadle haalde zijn inspiratie uit de muzikale aanpak van Davis. Zoals Davis zich losmaakte van de beperkingen van progressieve akkoorden, zo brak Cheadle zich los van de verhalende structuur. Het was niet de bedoeling een biografische film te maken, maar een film waarin Davis de hoofdrol zou spelen door gebruik te maken van de feiten uit zijn leven, maar ook van fictieve elementen.
Miles Davis, Chef Kok
Miles Davis hield van goed eten, maar had er een hekel aan om naar restaurants te gaan. Dus ontwikkelde hij een passie voor thuis koken. Een van zijn specialiteiten was chilli.
In de biografie die John Szwed’s schreef over Davis, geeft hij een lijst van ingrediënten voor die chilli, maar zonder exacte maat – Miles hield van improviseren.
Gelukkig wilde film criticus Ron Deutsch wel een poging wagen. Als je trompet kunt spelen zoals Miles, dan kun je ook koken zoals hij, hier is het recept.
Luister Naar Miles Met Muziek Van Calm Radio
Nu dat je alles weet over deze revolutionair, is het tijd dat je naar hem gaat luisteren.
Wij hebben verschillende Jazz kanalen met Miles in de hoofdrol. Luister naar zijn bebop, cool jazz, modale muziek en veel meer. Veel luister plezier.
