We weten allemaal hoe belangrijk een goede nachtrust kan zijn. Wanneer een lichaam en geest onvoldoende nachtrust krijgen, heeft dat invloed op alles, van je prestaties op het werk tot je persoonlijke relaties. Het kan ons beroven van de twinkeling in onze ogen en de pit in ons.
Voor zover we terug kunnen kijken in de geschiedenis, viel de mens in slaap met de sterren en werden ze wakker met de ochtendzon.
Het ondergaan van de zon vertelde ons dat het tijd was om tot bedaren te komen, over onze buik te wrijven en te ontspannen na een drukke dag van vechten met sabertand-tijgers. Vaak vielen we in slaap naast een vuur en de roodgloeiende kooltjes was het beeld waarbij onze geest af zou dwalen om het steeds weer te herhalen. Dit is waarom de kachel of “haard” meestal de drukste plek in huis is, als je er een hebt, of waarom we buiten rond het vuur bij elkaar komen met onze moderne “stam”. Dit oude ritueel hebben wij overgenomen.
Op de een of andere manier handelen wij elke dag van ons leven in een 24-uur-durende cyclus waarmee we verankerd zijn en uiteindelijk is het de zon die ons meevoert. Zo gaat dat voor alle levende wezens. Inclusief planten en dieren (ook al is niet iedereen het daarmee eens). Deze klok van ongeveer 24 uur heet het circadiane ritme, van het Latijnse “Circa Diem”, wat “Ongeveer een dag” betekent. (Een vrij recente wetenschappelijke ontdekking).
De biologie van ons lichaam is gesynchroniseerd met deze klok, die ons vertelt wanneer we wakker moeten worden en moeten gaan slapen. Feitelijk heeft elke cel zijn eigen klok maar de hoofdklok voor onze slaap/wek cyclus zit in onze hersenen en heet “suprachiasmatische nucleus”. De SCN zit in de hypothalamus klier, die verantwoordelijk is voor het vrijgeven van hormonen en het regelen van de lichaamstemperatuur. Zie het als de dirigent van het orkest van je lichaam.
Zonder al te wetenschappelijk te worden, is licht, dat wordt geabsorbeerd door het oog, de belangrijkste prikkel die signalen naar dit mechanisme in de hersenen stuurt, dat op haar beurt de symfonie aan biologische processen op gang brengt, zoals het vrijgeven van hormonen, lichaamstemperatuur en wanneer in slaap te vallen en wakker te worden. Eenvoudig gezegd, remt licht de productie van melatonine, dat het belangrijkste ingrediënt is voor herstellende slaap.
Fast forward naar ons huidige Holocene tijdperk, 2020. Vliegende auto’s zijn nog niet de norm maar we mogen gerust zeggen dat we in de buurt komen van een sciencefiction film met digitale schermen die de hele dag als een deken over ons heen liggen, Kunstmatige Intelligentie, enz. Punt is dat we veel te lang wakker liggen (je telt niet mee als dat komt omdat je romantische gedichten aan je geliefde voorleest of de tango in Argentinië danst). Jammer genoeg leidt het tot schade aan onze gezondheid doordat onze moderne maatschappij meer dan 90% van de tijd binnen doorbrengt, badend in het licht van computerschermen en andere elektrische lichtbronnen. We beginnen nu pas de rol van het licht en de gevolgen voor de gezondheid ervan te begrijpen.
Architectuur en het gebruik van zonlicht om ruimtes te verlichten, veranderde drastisch begin 1900 toen het elektrische licht geïntroduceerd werd bij de gewone mens, met als resultaat de vele plattegronden zonder zonlicht waar de uitgeputte werknemer zo gewend aan is geraakt. De zonnige kantoren aan de buitenkant worden meestal gereserveerd voor het management en de directie. Architecten, ingenieurs en de hele bevolking proberen onvermoeid om deze beleving opnieuw vorm te geven, een geweldige vooruitgang in ontwerp.
Terug naar licht. Er is zowel een zichtbaar als een onzichtbaar spectrum. Laten we ons bezig houden met het “blauwe” licht spectrum in het bijzonder. Blauw licht van natuurlijke bronnen zoals de zon, die onderdeel is van een zichtbaar lichtspectrum, is precies wat we nodig hebben om onze dag te beginnen en ons alert te houden in de middag. Het probleem is vaak dat we ’s avonds bestookt worden met te veel licht en overdag niet genoeg licht krijgen. En als we dan een voldoende hoeveelheid krijgen, dan spelen de kwaliteit en de bron van het licht ook nog een factor. Denk aan FM-radio in vergelijking tot Hi-Fi geluid, dat geldt ook voor licht.
Het licht van TL-buizen op al die kantoren bijvoorbeeld, wordt in verband gebracht met vele gezondheidsklachten. Het “geflikker” van de TL-buizen kan bijvoorbeeld hoofdpijn of een toeval teweegbrengen en het wordt gezien als gevaarlijk afvalmateriaal.
De mensen die het meeste last hebben van circadiane problemen zijn mensen die in ploegendienst werken, reizigers die van tijdzone veranderen en tieners in hun puberteit. Ter verdediging van de tieners, die zouden echt moeten kunnen uitslapen omdat hun klok door de hormonen en de puberteit een paar uur verzet wordt, waardoor ze suf worden en een slecht humeur hebben.
Gelukkig wordt het idee van “welzijn” voor mensen eindelijk geaccepteerd en begint het zijn weg te vinden in wetboeken en beleid. Door de vooruitgang in de wetenschap, waarvan “afstembare” verlichting die geprogrammeerd kan worden om een 24-uur cyclus te stimuleren er één is, komt er verbetering.
Kortom, in tijden zoals deze, van verhoogde stress en onzekerheid, is een goede nachtrust belangrijker dan ooit.
Eén van onze specialiteiten is onze verzameling van ontspannende muziek en slaapmuziek-kanalen zoals Deeper Sleeper, die je kan helpen bij het inslaap vallen en je tandwielen weer aan het draaien kan krijgen..
Een paar eenvoudige manieren om je verwarde lichaamsklok te corrigeren voor een betere nachtrust zijn:
- Vermijd blootstelling aan schermen ten minste 1 uur voor je naar bed gaat.
- Gebruik functies zoals https://justgetflux.com/ of de “Night Shift” setting op je Apple of “Blue Light Filter” op Android, om blauw licht te verminderen/weg te nemen.
Slaap lekker en word fris weer wakker.
Liefs, Calm Radio
