Wat kon er nu zo vreselijk zijn om dit soort woede teweeg te brengen? Het belangrijkste twistpunt was het gebruik van dissonantie (schokkende toonhoogtes, en met name diegene die uit het niets kwamen) om de aandacht van de luisteraar te trekken en de betekenis van een tekst te benadrukken.
De auteur had zojuist een uitvoering van madrigalen bijgewoond door een niet-bekende componist, die allerlei regels brak die al honderden jaren werden gevolgd. Hij vond het absoluut belachelijk dat hij zulke “schokkende geluiden” aan moest horen die hij als “hard en zeer onplezierig voor zijn gehoor” ervaarde.
Er was veel aandacht voor zijn brief, maar de reacties waren verdeeld. Sommigen waren het met hem eens, met name als het ging om religieuze muziek, dat als belangrijkste doel had indruk te maken op de luisteraar, als een manier om God te eren en aanbidding te inspireren. Maar anderen hadden een andere sterk gevoel, dat het leven zelf rommelig en ingewikkeld is en dat muziek allerlei menselijke ervaringen en emoties moet kunnen communiceren.
Het debat was snel en fel, en het duurde even voordat de componist van de originele madrigalen voldoende steun en moed kreeg om naar voren te treden om het eigendom en de verantwoordelijkheid te nemen. Maar dat is nu precies wat Claudio Monteverdi deed in 1607, waarbij hij zei dat zijn compositiestijl opzettelijk was en gecreëerd om zowel “de geest als de zintuigen te bevredigen”. Hij omschreef de oude stijl als een die zich concentreerde op een perfect harmonie, terwijl de nieuwe stijl zich concentreert op melodie en “maakt woorden de minnares van harmonie.”
Hoewel het gebruik van dissonantie door Monteverdi enigszins tam lijkt voor de oren van de 21e eeuw, was het toen een nieuwe benadering. Het creëerde een duidelijke perceptie van “melodie” versus “begeleiding” dat volgens de woorden van Monteverdi “gebouwd was op de fundering van de waarheid”. Deze benadering heeft de deur geopend voor een steeds rijker wordende harmonische taal en palet, dat alleen maar is toegenomen in allerlei soorten muziek over de afgelopen 400 jaar.
